Doliną Łataną na Grzesia

Szlakami przemarszów partyzanckich, trasą słynnej wyprawy TOPR po rannych żołnierzy w lutym 1945 r. Urocze polany, latem zatrzęsienie owoców leśnych. Długość trasy 6,5 km, różnica poziomów 650 m — 2.45 godz. Zn. żółte, potem zielone. Od schroniska na Zwierówce (chata na Zverovke, 1020 m, d. 200g) szosą 0,5 km do rozdroża, od którego w wylot Doi. Łatanej wchodzi droga bita. (Zn. żółte od leśniczówki prowadzą skrótem przez las.) Teren wznosi się zrazu nieznacznie, gdyż — jak pisze B. Halicki (1930) — „Dolna część Doliny Łatanej wypełniona jest osadami jeziora, które powstało na skutek zatamowania doliny przez lodowiec Doliny Zuberskiej. Po przerwaniu tamy morenowej przez Potok Łatany jezioro spłynęło.” Po prawej wśród lasu dom wypoczynkowy „Dopravstav“ a nieco dalej budynek leśnictwa. Na lewo od drogi cmentarzyk 20 partyzantów słowackich i radzieckich, którzy polegli 8 grudnia 1944 r. w 12-godzinnej bitwie stoczonej z hiderowcami w Doi. Zuberskiej przez I Słowacką Brygadę Partyzancką M. R. Stefanika. Płytę pamiątkową odsłonięto w r. 1949. Dol. Łatana jest jedynym znacznym odgałęzieniem w orograficznie prawym boku Doi. Zuberskiej. Zajmuje ona obszar 7,4 km2 i wycięta jest w łupkach krystalicznych. W prawym obramieniu występują też piaskowce kwarcytowe. Rejon doliny był zlodowacony — ostami lodowiec miał 2,5 km długości i schodził poniżej poziomu 1200 m. Zasłane morenami dno pokrywają murawy, które tworzyły kiedyś rozległe i intensywnie wypasane polany. W r. 1615 „sallas Łatany” należał do gazdy z Białego Potoku. Do lat międzywojennych pasała tu wieś Orawka z pn. Orawy, skąd stada odbywały wędrówkę 42-kilo- metrową. W górnej części Doi. Łatanej rozciągają się niezwykle atrakcyjne tereny narciarskie. Zn. żółte wiodą od cmentarzyka wygodną drogą, najpierw na lewo, a potem na prawo od Łatanego Potoku, który tworzy kaskady i zielone baniory. Wyżej woda cichnie, a okresami prawie całkiem zanika. Droga wraca ponownie na pn. brzeg.